Konu Başlıklarımız
Rahim ağzı kanseri nedir?
Rahim ağzı hücresindeki hücreler kontrolden çıktığında rahim ağzı kanseri gelişir. Rahim ağzı, uterusu vajinaya bağlayan uterusun alt kısmıdır (rahim). En sık görülen rahim ağzı kanseri tipi, skuamöz hücreli karsinomdur. Hemen hemen tüm rahim ağzı kanseri vakalarına insan papilloma virüsü (HPV) neden olur. Düzenli tarama sırasında erken bulunduğunda tedavi genellikle etkilidir ve bu kanserli birçok kişi tedavi edilebilir. Daha ileri hastalıkların tedavisi daha zordur.
Kimler rahim ağzı kanseri olur?
Rahim ağzı kanseri dünya çapında kadınlarda üçüncü en sık görülen malignitedir ve gelişmekte olan ülkelerde kadınlarda kansere bağlı ölümlerin önde gelen nedenidir. Ancak Amerika Birleşik Devletleri’nde rahim ağzı kanseri nispeten nadirdir. Amerikan Kanser Cemiyeti’ne göre, 13.200 yeni rahim ağzı kanseri vakası olacağı tahmin ediliyor ve bu yıl yaklaşık 4 bin 200 kadın ölüyor.
Amerika Birleşik Devletleri’ndeki rahim ağzı kanseri oranları, son 50 yılda, anormal prekanser hücreleri algılayan ve erken tedaviye izin veren Pap testleri ile yapılan yaygın taramaların bir sonucu olarak, yaklaşık yüzde 70 oranında düşmüştür. HPV aşısının son yıllarda daha yaygın kullanımı da düşüşe katkıda bulunmuştur.
Rahim ağzı kanseri genellikle orta yaşta gelişir, çoğu vaka 50’den küçük kadınlar arasında görülür, ancak vakaların yüzde 15’inden fazlası 65 yaşından büyük kadınlarda görülür. Bu kanser nadiren 20 yaşın altındaki kadınlarda görülür. rahim ağzı kanseri olsun, bunu Afrika kökenli Amerikalılar, Asyalılar ve Pasifik Adalıları, beyazlar ve Yerli Amerikalılar izlemektedir.
Rahim ağzı kanseri için risk faktörleri nelerdir?
Rahim ağzı kanserinin ana nedeni HPV enfeksiyonu. 100’den fazla tipte HPV vardır, ancak yalnızca küçük bir sayı kansere bağlıdır; diğer bazı HPV tipleri genital siğile neden olur. Yaklaşık bir düzine tip yüksek riskli veya kansere neden olur. Özellikle 16 ve 18 olmak üzere iki tip, tüm rahim ağzı kanserlerinin yaklaşık yüzde 70’inden sorumludur. Cinsel temas, HPV’yi elde etmek için yaygın bir yoldur, ancak bu aynı zamanda cilt dışı ciltle temas yoluyla da ortaya çıkabilir.
Rahim ağzı kanseri için diğer risk faktörleri arasında sigara içmek, klamidya (cinsel yolla bulaşan bir enfeksiyon), birden fazla kez doğum yapmak, oral kontraseptif kullanımı, fazla kilolu olmak ve ailede rahim ağzı kanseri öyküsü vardır.
Rahim ağzı kanseri ve HPV enfeksiyonuna bağlı diğer kanserler, aşılarla önlenebilir. Dokuz HPV tipine karşı koruyan bir aşı, 11 veya 12 yaşlarındaki ergenler için önerilir ve 45 yaşına kadar olan kadın ve erkekler için onaylanmıştır . Yetişkin yaşamı boyunca düzenli HPV taraması ve Pap testleri rahim ağzı hücrelerinde meydana gelen anormal değişiklikleri tespit ederek tedavinin kanser gelişimini durdurmasına izin verir.
Rahim ağzı kanserinin belirtileri nelerdir?
Rahim ağzı kanseri genellikle erken evrelerinde herhangi bir belirti veya semptomlara neden olmaz. Rahim ağzı hastalığı olan birçok kadın, kanser, metastaz olarak bilinen bir işlem olan çevre doku ve organlara doğru büyüdükten sonraki aşamalara kadar semptomlar geliştirmez.
Rahim ağzı kanseri önerebilecek ancak diğer sağlık koşullarından da kaynaklanabilecek ve bir doktor veya hemşire tarafından kontrol edilmesi gereken belirtiler arasında şunlar vardır:
Vajinadan artan deşarj
Vajinal akıntı renginde veya kokusunda bir değişiklik
Periyotlar arasında vajinal kanama
Menopoz sonrası vajinal kanama
Cinsel ilişki sırasında ağrı
Seksten sonra kanama
İdrar yapma zorluğu veya mesane kontrolü kaybı
Daha ileri rahim ağzı kanseri ile ortaya çıkabilecek diğer belirtiler şunlardır:
İdrarda veya dışkıda kan
Kabızlık
Vajinadan idrar veya dışkı sızıntısı
Bacaklarda şişlik
Düşük kırmızı kan hücresi sayımı (anemi)
İştahsızlık ve kilo kaybı
Rahim ağzı kanseri nasıl teşhis edilir?
Rahim ağzı kanserinin erken teşhisi ve tedavisi uzun süreli sağ kalım olasılığını arttırır. Rutin servikal tarama, anormal hücre büyümesine neden olan bir virüs olan HPV için Pap testlerini ve testlerini içerir. Pap testinde, bir doktor veya hemşire, anormal hücre değişimleri olup olmadığını görmek için laboratuvarda incelemek üzere serviksten küçük bir hücre örneği alır.
Pap testi anormal hücre büyümesi gösteriyorsa, rahim ağzının ayrıntılı bir incelemesi, invaziv kansere ilerleyebilen, displazi veya neoplazi olarak bilinen anormal doku aramak için kolposkop adı verilen ışıklı bir büyüteç kullanarak yapılabilir. Bazı durumlarda, kanser öncesi gelişmeden önce kanser öncesi doku uzaklaştırılabilir veya yok edilebilir. Bir laboratuvar incelemesi için bir biyopsi veya küçük doku örneği alınabilir. Eğer kanser daha gelişmişse, ne kadar yayıldığını kontrol etmek için X ışınları, bilgisayarlı tomografi (BT), pozitron emisyon tomografisi (PET) veya MRI taramalarını içeren görüntüleme testleri yapılabilir.
Rahim ağzı kanseri nasıl tedavi edilir?
Rahim ağzı kanseri tedavisi, kanser tespit edildiğinde ne kadar gelişmiş olduğuna ve yakındaki lenf düğümlerine ve vücudun diğer kısımlarına yayılıp yayılmadığına bağlıdır.
Prekanser tedavi: Anormal hücrelerin (displazi veya neoplazi) alanları, kansere geçmeden önce lazerler, donmalar (kriyoterapi) veya topikal ilaçlar kullanılarak kesilebilir veya yok edilebilir.
Cerrahi: Basit bir histerektomi veya uterusun çıkarılması, yayılmayan erken dönem rahim ağzı kanseri için bir seçenek olabilir. Radikal bir histerektomi veya uterusun çıkarılması, vajinanın bir kısmı ve lokal lenf bezleri daha ileri kanser için kullanılır. Bir histerektomiden sonra bir kadın hamile kalamaz.
Radyasyon tedavisi: Radyasyon, ameliyat sonrası kalan kanser hücrelerini öldürmek veya cerrahi olarak alınamayan tümörleri küçültmek için kullanılabilir.
Kemoterapi: Geleneksel kemoterapi, kanser hücreleri de dahil olmak üzere hızlı büyüyen hücreleri öldürerek çalışır. Ayrıca, bağırsaklardaki veya saç köklerindeki gibi hızla bölünen sağlıklı hücreleri de yok ederek mide bulantısı ve saç dökülmesini de içeren yan etkilere neden olabilir.
Hedefe yönelik tedavi: Hedefe yönelik ilaçlar, belirli özelliklere sahip kanserlere karşı çalışır. Örneğin, hücre büyümesini düzenleyen veya tümörleri beslemek için yeni kan damarlarının gelişimini engelleyen sinyal yolaklarına müdahale edebilirler. Hedefli tedavi genellikle kemoterapiden daha iyi tolere edilir, ancak kanser zamanla direnç geliştirebilir.
İmmünoterapi: İmmünoterapi, bağışıklık sisteminin kanseri hedef almasına yardımcı olur. Örneğin, bazı tümörler, bunlara karşı immün tepkileri durdurabilir ve kontrol noktası inhibitörleri olarak bilinen ilaçlar, T hücrelerinin kanser hücrelerini tanıma ve tahrip etme kabiliyetini eski haline getirebilir.